نقش کاردرمانی در کنترل دست کودکان

کنترل دست کودک از تولد تا یک ماهگی

در اولین ماه تولد، انگشتان دست نوزاد به سختی مشت شده است. اما وقتی شما کنجکاوانه با انگشت خود مشت‌های گره شده‌اش را باز می‌کنید، در کمال تعجب متوجه می‌شوید که او به محکمی انگشت شما را در میان انگشتان دستان خود می‌فشارد. در واقع، این حرکت آگاهانه نبوده و یک انعکاس یا رفلکس محسوب می‌شود. نوزاد تا مدت‌ها قادر نیست به صورت دقیق و حساب شده، جسمی را در دست خود نگه دارد. اگرچه والدین با این حرکت او به وجد می‌آیند، ولی باید به این نکته واقف شوند که نوزاد هنوز کشف نکرده که دستانش جزئی از بدن او هستند. در حدود ۶ هفتگی، نوزاد با یک دست خود، دست دیگرش را گرفته و سعی می‌کند آن را باز کند.

کنترل دست کودک از دو ماهگی تا سه ماهگی

حدود ۸ هفتگی، دستان نوزاد به آرامی شروع به باز شدن می‌کنند. او از ضربه زدن به اسباب بازی‌های متحرک و دیگر اسباب بازی‌هایی که در دسترس او به حالت آویزان قرار گرفته اند، لذت می‌برد. در این سن به او جغجغه بدهید. زیرا با حرکت دادن آن و ایجاد سر و صدا متوجه می‌شود که دستش به بدن او متصل بوده و جزئی از بدن او است. نوزاد از این موضوع خوشحال شده و با گرفتن اشیا و بردن آن به سمت دهان، این نکته را جشن می‌گیرد.

کنترل دست کودک در چهار ماهگی

در حدود چهار ماهگی، ضربه زدن‌های نوزاد، هدفمندتر می‌شود و قابلیت دراز کردن دست‌ها به سمت اشیا، بیشتر از قبل رشد کرده است. او زمانی که روی شکم خوابیده، اسباب بازی‌ها را با دست‌هایش در آغوش خود جمع می‌کند. نکته مهم این است که در این دوره، نوزاد دستانش را جلوی صورتش آورده و با آن‌ها بازی می‌کند.

کنترل دست کودک در پنج ماهگی

تا این زمان، دست‌های نوزاد در اکثر مواقع آزاد بوده و اجازه می‌دهد تا او با حس لامسه دنیای اطراف خود را کشف کند. قدرت گرفتن انگشتان دست او ارتقا پیدا کرده و قادر است اسباب بازی را با کف دست خود و انگشتان دستش بگیرد. این موضوع باعث می شود تا او بتواند اسباب بازی را از یک دست به دست دیگر بدهد. در پایان این ماه، او شروع به بازی کردن با بلوک‌های چوبی می‌کند.

کنترل دست کودک در شش ماهگی

در این زمان، نوزاد شما می تواند چیزی را بین انگشت شست و دیگران انگشتانش بگیرد. در واقع، با انجام این کار، دنیا به روی او گشوده می‌شود. اما او نمی‌تواند از انگشتانش به طور کامل استفاده کند. او با چنگ زدن‌های ناشیانه به اشیا که به منظور گرفتن و برداشتن آن‌ها انجام می‌دهد، در جهت ایجاد و تثبیت این مهارت گام بر می‌دارد. او همچنین یاد می‌گیرد که چطور بعد از گرفتن اشیا آن‌ها را رها کند. دیگر مرحله رشدی بامزه این ماه این است که نوزاد یاد می گیرد دست زدن شما را تقلید کند و به اصطلاح دست دستی کند.

کنترل دست کودک در هفت تا هشت ماهگی

در این سن کودک یاد می‌گیرد که با انگشتانش (البته به صورت نامرتب و شلخته) غذا در دهان خود بگذارد. او احتمالا می تواند لیوان مخصوص نی دار خود را نگه دارد ولی نوشیدن از آن با کوشش و تقلای زیاد همراه خواهد بود. غذا خوردن کودک شما در این مرحله هم خیلی بازه است ولی بعد از پایان غذا، احتمالا لباس‌ها و اطرف نوزاد شما پر از غذاهایی است که از دستان او ریخته است.

کنترل دست کودک در نه تا ده ماهگی

در این زمان، کودک شروع به استفاده از انگشت اشاره برای نشان دادن خواهد کرد. او احتمالا به چیز خاصی اشاره نمی‌کند. واقعیت این است که او این حرکت را انجام می‌دهد تا به همه بفهماند که به زودی قادر به گرفتن گازانبری (قابلیت گرفتن اشیا کوچک با استفاده از انگشت شست و انگشت اشاره) اشیا خواهد بود. 

کنترل دست کودک در یازده تا دوازده ماهگی

 او با گذاشتن اسباب بازی‌هایش روی یکدیگر، دست‌کاری کردن بلوک‌های چوبی و ورق زدن ورق‌های کتاب ضخیم خود بیش از پیش به تمرین می‌پردازد. زمانی‌که او در این مهارت تبحر پیدا می‌کند، والدین باید کاملا گوش به زنگ باشند. حمله به کابینت‌ها و بازی کردن با وسایل درون آن‌ها و نیز واژگون کردن سطل زباله از جمله کارهایی است که کودک در این مرحله انجام می‌دهد. در این دوره، او دستان خویش را دور شیشه شیر و دیگر وسایل خود حلقه می‌کند. او احتمالا می تواند تا پایان سال، خودش با قاشق غذا بخورد. اگر کسب این مهارت کمی بیش از این مقدار طول کشید، به هیچ عنوان بر آشفته نشوید و به کودک کمی بیشتر فرصت بدهید.

کنترل دست از سیزده تا پانزده ماهگی

حرکات دست در سن 13 تا 15 ماهگی وارد مرحله جدیدی می شود که نام آن رفلکس گازانبری است یعنی کودک با اصلاح مرحله قاپیدن اجسام ، از انگشتان دستش برای برداشتن اجسام بسیار ریز استفاده می کند. این شیوه به او کمک می کند تا کم کم بتواند لباس های خود را بپوشد ، دکمه هایش را ببندد ، مداد و خودکار را در دست بگیرد ، کشو ها را باز و بسته کند و به مرور با قاشق و چنگال غذا بخورد.

کنترل دست کودک در 18 ماهگی

با قاشق غذا می خورد و به هرجیزی که حلوی دستش باشد دست می زند. بنابراین به مراقبت بیشتری نیاز دارد. در لباس پوشیدن همکاری بیشتری می نماید.

کنترل دست کودک در24 ماهگی

از دست برتر استفاده می کند و مشخص می شود که چپ دست است یا راست دست. خطوط دایره ای شکل نامفهوم و بی معنا و درهم رسم می کند. رسم خط عمودی را تقلید می کند. می تواند قیچی را در دست بگیرد. صفحات کتاب را ورق بزند.